Letterlijk

Letterlijk. Vroeger betekende dat: letterlijk. Deze term kon gebruikt worden bij figuurlijke uitdrukkingen in het geval dat ook de niet-figuurlijke betekenis waar was.

Je zei bijvoorbeeld: ‘Op onze reis naar het zuiden lieten we Limburg letterlijk links liggen; we reden via Eindhoven.’ Of: ‘Ranomi Kromowidjojo had letterlijk goud in handen.’ Vandaag de dag wordt ‘letterlijk’ steeds vaker ingezet om iets te benadrukken. We zeggen niet meer: ‘Harry heeft echt zijn nek uitgestoken’, maar: ‘Harry heeft letterlijk zijn nek uitgestoken’. Tenzij Harry een giraffe is of een bijbaan in de Efteling heeft geaccepteerd, lijkt mij de term ‘letterlijk’ hier misplaatst.

Twee voorbeeldjes uit de media. Friesch Dagblad schrijft: ‘Niet alleen gingen de grenzen dicht, maar er werden ook letterlijk muren van prikkeldraad gebouwd.’ Hoe schrijnend het beeld van hoog opgetast prikkeldraad ook is – er is niet echt sprake van een bouwwerk van stenen of beton. En op radio 2 vertelde Sylvana Simons: ‘Muziek is mij letterlijk met de paplepel ingegoten.’ Zou het?